Water- en klimaatonderzoek in Europa: ‘We moeten ons voorbereiden op ambitieuzer beleid’
‘Vaak denken mensen dat wij alleen maar bezig zijn met binnenhalen van Europese subsidies voor Nederlandse water- en klimaatprojecten’, vertelt Eric Boessenkool. Hij staat aan het hoofd van Bureau Brussel, het expertisecentrum van Rijkswaterstaat voor Europese programma’s. ‘Maar wij brengen partijen bij elkaar, agenderen de Nederlandse thema’s en kennis in Europa en proberen zo het Europese beleid te beïnvloeden.’
Zijn de Nederlandse thema’s dan anders dan die van andere landen?
‘Ja en nee. In Nederland denken we bij ‘water en klimaat’ al heel snel aan onze stormvloedkeringen en kustverdediging. Dat komt natuurlijk omdat we daar ook heel goed in zijn én, omdat dat gewoon nodig is Nederland. Maar in ander Europese landen denken ze eerder aan droogte en de gevolgen voor de landbouw. Zo zal zeespiegelstijging in Oostenrijk minder hoog op de agenda staan, daar spelen weer andere dingen. Aan de andere kant zijn water en -klimaat thema’s altijd grensoverschrijdend.’
Welke thema’s bedoel je dan?
‘Eigenlijk alle thema’s. Wij kunnen wel een prachtige stormvloedkering hebben, maar als de Belgen of de Duitsers de boel niet op orde hebben, dan maakt het allemaal niet zoveel uit wat wij doen. Daarom werken we in meerdere Europese projecten ook nauw samen met onze buurlanden’.
Toch weer die zeespiegelstijging
‘Ja, dat is nu eenmaal een belangrijk thema in Nederland. Maar vergis je niet, 70% van ons zoetwater komt uit het buitenland. Dat gebruiken we als drinkwater of voor de landbouw en industrie. Al dat water stroomt Nederland binnen vanuit andere Europese landen. Ontzettend belangrijk dus dat er op Europees niveau wordt samengewerkt aan waterbeheer.’
Wat bedoel je met het ‘Europese beleid beïnvloeden’?
‘Ons werk in Europa gaat niet alleen maar over subsidies. Natuurlijk is dat een belangrijk onderdeel en proberen we geld naar innovatieve Nederlandse projecten te halen. Dat is ontzettend belangrijk voor de Nederlandse kennisinstellingen om hun onderzoek te kunnen doen. Maar, het gaat verder dan dat: kennis die je vandaag ontwikkelt in EU-programma’s, vormt het beleid van morgen.’
Dus bestaande projecten bepalen de Europese agenda?
‘Tot op zekere hoogte wel inderdaad. De nieuwe commissie werkt hard aan een European Green Deal, met als doel om het eerste klimaatneutrale continent te worden. Het is een kans voor Nederland om haar innovatieve projecten in de etalage te zetten. De EU zal de resultaten van onze EU-projecten en -onderzoeken, dan meenemen in haar beleidsvorming.
Heb je een voorbeeld?
‘De Zandmotor vind ik een mooi voorbeeld. Een zeer innovatieve manier van kustverdediging, waar het concept building with nature heel concreet is toegepast. De aanleg van de Zandmotor was een Nederlandse aangelegenheid. Maar voor de monitoring was geen geld meer. Toen zijn we opzoek gegaan naar Europese subsidies. En die vonden we. Dat geld was zeer welkom, maar misschien nog wel mooier: het heeft building with nature écht op de Europese agenda gezet.’
Je collega, Egon Baldal, riep de NKWK-partners op om vooral gebruik te maken van jullie expertise. Wat heeft Bureau Brussel concreet te bieden?
‘Twee gratis vergaderzalen in Brussel, inclusief koffie en thee voor alle NKWK-partners die in Brussel willen vergaderen.’
Dat is wel heel concreet
‘Haha. Ja, maar ik meen het echt. Het is ontzettend belangrijk dat je van elkaar weet waar je mee bezig bent. Door echt fysiek bij elkaar te komen, zie je elkaars behoeften en kansen en weet je waar je partnerschappen aan kan gaan. Bovendien, zo weten wij wat er speelt bij de Nederlandse kennisinstellingen, hiermee kunnen wij invloed uitoefenen op de thema’s van de subsidiecalls. En andersom natuurlijk: wij weten wat er speelt in Brussel en welke calls er aan zitten te komen. Maak gebruik van deze kennis.’
Hoe ver gaan jullie daarin?
‘Wij gaan niet de aanvraag voor je schrijven. Elke partij is verantwoordelijk om zijn eigen geld binnen te halen. Soms concurreren Nederlandse partijen ook met elkaar binnen één call, dat vind ik soms wel jammer. Als spin-in-het-web weet Bureau Brussel wat er speelt en kunnen we al vroeg partners aan elkaar koppelen. Dat voorkomt veel dubbelwerk. Dus kom bij ons langs of neem gewoon even contact op.’
Een tipje van de sluier? Wat gaan de speerpunten worden op het gebied van Water en Klimaat?
‘De thema’s zijn natuurlijk nauw met elkaar verbonden. Vanuit Europa gaat er de komende tijd veel aandacht zijn voor klimaatadaptie. Samen met het ministerie voor Infrastructuur en Waterstaat kijken we hoe we ons op dat thema kunnen postioneren. Naast klimaatadaptatie zal ‘microplastic in rivieren en oceanen’ en ‘bodem en voedsel’ hoog op de agena komen te staan. Én er komt een speciaal programma Digitaal Europa, wat veel kansen biedt voor slim watermanagement. Hier komen vanaf 2021 ook concrete subsidiemogelijkheden voor.’
Hoe kunnen we jullie bereiken?
‘Stuur een mailtje naar bureau.brussel@rws.nl. Dan hoor je snel van ons!’
Dit is het tweede artikel in een tweeluik over onderzoek en subsidies in Europa op het gebied van water en klimaat. In het eerste deel spraken we met Egon Baldal van Rijkswaterstaat over Europees onderzoek. Meer informatie over subsidies en onderzoek in Europa, vind je ook op de EU-Wijzer.